وقتی که دیودی در بایاس معکوس قرار می‌گیرد، با افزایش ولتاژ معکوس لایه تهی تقریـبا فاقـد حاملهای بار الکتریـکی اسـت، شبـیه به یک عایق یا دی‌الکتریک عمل می‌کند. از سـوی دیـگر نواحی n و p شبـیه به رسانای خوب عمل می‌کنند. با یک تجسم ساده می‌توان نواحی p و n را در دو طـرف لایـه تهی مانند یـک خازن تخت موازی در نظر گـرفت. از این جـهت ظرفیت این خــازن تـخت موازی را ظرفیت خازن انتقال یا ظرفیت لایه تهی گویند. ظرفیت خازن انتقال (Ct) هر دیود با افزایش ولتاژ معکوس کاهش می‌یابد. دیودهای سیلسیوم که برای این اثر ظـرفیتی طراحی و بهینه شـده‌اند، دیود با ظرفیت متـغیر یـا ورکتور نام دارند.
دیود واراکتور
یکی از انواع دیودها در الکترونیک که با ظرفیت خازنی متغیر کار می کند، دیود واراکتور (دیود واریـکاپ) یا دیود تنظیمی است . مقدار ایـن ظرفـیت خازنی تـابعی است از ولـتاژی که بـه پـایه‌های دیـود می دهـیم.
كاربرد
بطور معمول دیود واراکتور در آمپلی فایرهـای پـارامتری، اسیلاتورهـای پـارامتری و اسیـلاتور کنترل شده با ولتاژ ( یکی از اجزا اساسی حلقه قفل شده فاز ) و سینتی سایزرهای فرکانس است . ولی عمـده‌تـرین کاربرد آن در خازن کنترل شده با ولتاژ است . در بعضی موارد هم از این دیود می‌توان به عنوان یکسوسازی استفاده کرد.
طرز کارکرد
دیودهای واراکتور در بایاس معکوس کار می‌کـنند، بنـابراین جریانی از دیود نخواهد گذشت. ولـی زمانی کـه پهنای ناحیه تخلیه بر اثر ولتاژ بایاس دیود، تغییر کند، میزان ظرفیت خازنی دیود نیز تغییر می‌کند. عـموماً پهنای ناحیه تخلیه به مجذور ولتـاژ اعمالی بسـتگی دارد و ظـرفیت خـازنی دیود نسبت معکوسی با پـهنای ناحیه تخلیه دارد. بنابراین ظرفیت خازنی دیود با مجذور ولتاژ ورودی نسبت معکوس دارد . ایـن اثـر تمامی دیودها (اعم از یکسوساز معمولی و...)در بعضی زوایا، صدق می‌کند اما دیودهای وارکتور به شیوه‌ای مخصوص ساخته می‌شوند که ظرفیت خازنی مناسبی و رنج وسیع تری داشته باشند که در دیـودهای دیگر عکس ایـن است.
انتخاب ايستگاه راديويي بطور خودكار به كمك اين خازن
در تيونر گيرند هاي تـلويزيوني و راديويي امـروزي براي تغيير فركانس نوسان ساز محلي و مدار هماهنگ
ورودي جهت انتخاب ايستگاه راديويي، از ديود خازني به جاي خازن واريابل استفاده مي كنند.با تغيير ولتاژ
معكوس دوسر ديود خازني ظرفـيت خازني ديود تغيير مي كند. شكل ذيـل منحني ظرفيت خازني ديود
برحسب ولتاژ معكوس نشان داده شده است.
شكل 1 - منحني تغييرات ظرفيت ديود خازني برحسب ولتاژ مخالف
ديود خازني با مدار هـماهنگ نوسان سـاز به صـورت موازي قرار ميگيرد. مطابق شكل 2 چنانچه ولتاژ دوسر ديود تغيير كند، ظرفيت خازني آن را تـغيير ميدهد.از طرفي ظـرفيت خازني ديود بـا خـازن مدار هـماهنگ تركيب مي شود. و ظرفيت خازن معادل مقدار فركانس رزونانس مـدار با توجه بـه رابـطه هاي ذيـل بدسـت مي آيد.
شكل 2 – موازي شدن ديود خازني با مدار هماهنگ نوسان ساز جهت تغيير فركانس رزونانس
همچنين در شكل ذيل مدار هماهنگي كادر آنتن و طبقه تقويت كنندهRF يك گيـرنده مـشاهده مي كنيـد.
ديود هاي خازني D3 و D4 با يكـديگر سري و با خازن تريمر CT1 و خـازن C1 مـوازي شده اند. تـركيـب مجموعه خازن ها، خـازن معادل مـدار تانـك طبقه RF را به وجود مي آورد. بـا تغيير ولتاژ VR از +3V تا +25V ولت ظرفيت خازني ديود هاي D3 و D4 بصورت مشابه تغـيير ميكند. با تغيير ظرفيت خازني ديودها ظرفيت معادل كل مدار هـماهنگي تـغيير يافته و باعث تغـيير فركانـس رزونانس شـده و دريـافت ايـستگاه راديويي يا تلويزيوني را بصورت خودكار امكان پذير خواهد كرد.
دیدگاه خود را بنویسید